Asıl adı Hasan bin Yesar’dır. Künyesi Ebu Muhammed veya Ebu Said’dir. Aile kökleri aslen Irak’ın Basra kentindendir. Hz. Ömer’in halifeliği sırasında 641 (H.21) senesinde Medine’de dünyaya gelmiştir. Doğduğunda adet üzere adı konulması için Hz. Ömer’e götürülmüş, Hz. Ömer onun güzel yüzünü görünce; “Adı Hasan (güzel) olsun” buyurmuştur. Arapçayı en iyi şekilde öğrenmiş, çocuk yaşta Kur’an-ı Kerim’i ezberlemiş, Sahabe-i Kiram’dan (ra) ilim ve feyiz almıştır. Hasan Basri on beş, on altı yaşlarındayken ailesiyle birlikte Medine-i Münevvere’ den ayrılıp zamanın en önemli ilim merkezlerinden olan Basra’ya, babasının memleketine yerleşmiş ve önemli sahabelerin ilim meclislerinde bulunmaya devam etmiştir. İbni Ziyad, Horasan’a vali olunca onunla birlikte Horasan’a gitmiş ve on sene kadar burada bulunarak birçok sahabeyle görüşmüştür. Fıkıh, Tefsir, Kelam, Tarih gibi zahiri ilimlerde yüksek derecelere ulaşmıştır.
728 senesinde, Basra’da vefat etmiştir. Türbesi, Yukarı Hasan-i Basri Mahallesindedir. Esasen Hasan-ı Basri Hazretleri’nin kabri Basra’da Salihiye mevkiindedir. Hasani Basri Hazretleri Erzurum’a hiç gelmemiştir. Bu zata bağlı olan şahıslar, bir zaviye ve mescid kurarak tarikatını devam ettirmişlerdir. Türbe bahçe içerisinde korumaya alınmıştır. Türbe ve parkı 1993 yılında Erzurum Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılmıştır.